Jak chronić dokumenty PDF?

Z okazji Dnia Ochrony Danych Osobowych, zdecydowaliśmy się przygotować artykuł dotyczący ochrony dokumentów PDF. Format ten jest powszechnie stosowany na całym świecie. Warto zastanowić się, w jaki sposób można go chronić.

Przed czym należy chronić dokumenty PDF?

Przed edycją przez osoby nieupoważnione.
Przed dostępem osób nieupoważnionych.

Ochrona plików PDF przed edycją

Przede wszystkim, zmiany mogą być autoryzowane, a nawet konieczne. Pliki PDF są często wysyłane do podpisania (co umożliwiają standardowe narzędzia, takie jak Adobe Acrobat Reader), lub są to dokumenty w formie kwestionariuszy z edytowalnymi polami i interaktywnymi formularzami.

Wiele artykułów napisano na temat pracy z plikami PDF w FastReport. Niektóre z nich dotyczą tworzenia plików PDF z interaktywnymi formularzami:

Jest jeszcze inny rodzaj dokumentu PDF – taki, którego nie można edytować, a gdyby jakaś zła osoba próbowała dokonać edycji, wiedzielibyśmy o tym.

Po pierwsze, są to dokumenty z podpisem elektronicznym, który poświadcza ważność danego dokumentu.

W FastReport.Net wersja 2019.3.2. dostępne są dwa rodzaje podpisów.

1) Pole podpisu. Aby dodać je do dokumentu, należy dodać obiekt Podpis cyfrowy. Na stronie raportu wygląda to następująco:

Nie jest on wyświetlany w trybie widoku raportu. Jego funkcjonalność jest ograniczona tylko do eksportu PDF, co oznacza, że pole to będzie widoczne podczas przeglądania pliku PDF w programie Acrobat Reader.

Podczas eksportu do pliku PDF należy włączyć opcję „Podpisz dokument” (Sign document):

2) Niewidoczny podpis. W przypadku niewidocznego podpisu w eksportowanym dokumencie PDF, nie trzeba dodawać kontrolki Podpis cyfrowy do strony raportu. Jedyne, co należy zrobić, to włączyć opcję „Podpisz dokument” (Sign document) w ustawieniach eksportu:

Można wypełnić pola Lokalizacja, Powód i Informacje kontaktowe (Location, Reason i Contact Info). Następnie należy wybrać plik z podpisem opartym na certyfikacie w formacie .pfx i ustawić hasło do certyfikatu. Po wyeksportowaniu raportu, w dokumencie PDF pojawi się ukryty podpis. Co istotne, podpis ten nie jest bezpośrednio widoczny w dokumencie.

Więcej informacji na temat podpisu cyfrowego znajduje się w naszym artykule.

Ponadto, istnieją tzw. pliki „archiwalne” PDF/A. Takie dokumenty posiadają wszystkie zawarte w nich informacje (nie „ciągną” obrazów, czcionek i innych danych z zewnętrznych źródeł, które mogłyby zostać naruszone lub usunięte). Co więcej, właściwości dokumentu określają, że jest to format nieedytowalny. Czy można go otworzyć do edycji? Wszystko jest możliwe, ale w tym przypadku, straci on swoje cechy archiwum, czyli wyraźnie zobaczymy, że w dokumencie dokonano zmian.

Artykuł "Jak wyeksportować raport w formacie PDF / A" szczegółowo opisuje właściwości i możliwości tego formatu.

Ochrona dokumentów PDF przed dostępem osób nieupoważnionych

Celem niniejszego artykułu nie jest przegląd metod łamania plików PDF chronionych hasłem (to oddzielny temat. Na przykład, profesjonaliści z Elcomsoft opisują swoje podejście tutaj).

Format PDF zawiera wbudowane mechanizmy blokujące dostęp do zawartości hasłem.

Hasło umożliwia ochronę dokumentu przed jednym lub kilkoma działaniami jednocześnie:

przed otwarciem,
przed drukowaniem,
przed edycją,
przed kopiowaniem tekstu, obrazów oraz innych informacji,
przed czytnikami obrazu.

Nowoczesne pliki PDF wykorzystują do ochrony haseł szyfrowanie AES (Advanced Encryption Standard) przy użyciu kluczy 128-bitowych, co utrudnia znalezienie hasła (ale nie uniemożliwia!). W przypadku szyfrowania 128-bitowego, liczba kluczy wynosi 2¹²⁸.

FR .Net:

FR VCL:

W zakładce „Bezpieczeństwo” (Security) można skonfigurować następujące pola:

Hasło właściciela
Hasło użytkownika
Istnieje również opcja zabronienia drukowania dokumentu, jego zmiany, kopiowania tekstu lub grafiki oraz dodawania lub zmiany notatek tekstowych.

Dokument można także chronić za pomocą certyfikatów (z kluczami publicznymi i prywatnymi do podpisu cyfrowego i otwierania dokumentu). Klucz publiczny jest zawarty w certyfikacie i służy do szyfrowania informacji. Klucz prywatny wykorzystuje się do odszyfrowania i cyfrowego podpisania dokumentu. Jest jeszcze za wcześnie, aby mówić o 100% ochronie. Niemniej jednak, na chwilę obecną jest to prawdopodobnie najbezpieczniejszy dokument w formie elektronicznej.

Mam nadzieję, że ten artykuł pomoże zapewnić Państwa użytkownikom narzędzia zabezpieczające dokumenty PDF i zwrócić ich uwagę na kwestie bezpieczeństwa. Nie istnieje jednak 100% ochrona. Ochrona dokumentów stanowi tylko małą część zintegrowanego systemu bezpieczeństwa, który powinien obejmować nie tylko działania techniczne, ale także organizacyjne.

Polecamy także ten artykuł.